W opiniach krytyków:
"Zbigniew Kiwka jest pisarzem batalistą. Niekiedy wręcz świetnym. Sceny walki na cmentarzu z książki "Na początku był front" są w swej funkcjonalnej przesadzie zgoła olśniewające. Tak samo nader sugestywne są opisy walk miejskich w tej książce i w "Carinie", choć są to opisy skażone moralistyką. Opowiadania "Ostatni krok w chmurach" to batalistyka bardzo wysokiej próby. Namawiałbym do ponownego przeczytania tych książek, już nie jako książek o wojnie, o występnych i tchórzliwych Niemcach, o naszym historycznym i moralnym prawie do Kołobrzegu i Szczecina, ale także do przeczytania ich jako książek, w których pisarz wśród strasznych i doniosłych wydarzeń historycznych szuka fabularnego dowodu na to, że ZŁO jest wewnętrznie sprzeczne, a człowiek w swej istotności niewymienny, więc jakby nieśmiertelny." (Krzysztof Gąsiorowski, "Gryf "1983 nr 2 s.17-20)
- - - "Autora zafascynował sposób, w jaki świat epicki przekształca się w miazgę, obyczajowe wątki przemieniają się w ekspresjonistyczny obraz. Zostało to zaplanowane i zrea1izowane z dużą konsekwencją. Już od początku budowana jest atmosfera: sceny krótkie i gwałtowne, kolorystyka ciemna, silne kontrasty światła i mroku, fi1mowe zb1iżenia. Może nie zawsze dopracowane, widoczna jest jednak koncepcja. Prowadzi ona do momentu, kiedy upadają wszystkie dotychczasowe principia, nieważne stają się złudzenia: szlachetne postawy tracą swą jednoznaczność." (Jacek Łukasiewicz, "ODRA" 1964 nr 1 s.90-92)
- - - "Ze Zbigniewem Kiwką sprawa jest dość szczególna. Należy właściwie do generacji "współczesnościowej", ale jego utwory batalistyczne są pisane tak, jakby autor był uczestnikiem bojów. Utwory bata1istyczne o paradoksach wojny, smaku klęski i zwycięstwa." (Piotr Kuncewicz: "Leksykon polskich pisarzy. T. 1."
Warszawa 1995, -S. 435) - - - "Lektura zbioru opowiadań "Ostatni krok w chmurach" nasuwa skojarzenie ze "Szkicami spod Monte Cassino" Wańkowicza. To zaszczytne i zapewne nie przypadkowe pokrewieństwo literackie przejawia się przede wszystkim w surowej i oszczędnej narracji oraz znajomości realiów topograficzno - krajoznawczych masywu górskiego, który jest terenem wydarzeń bojowych przedstawio- nych w opowiadaniach. W okresie debiutu autora tematyka wojenna była jeszcze dość słabo wykorzystana przez literaturę, trafiała też bezpośrednio do wspomnień wielu czytelników, spełniając przede wszystkim funkcję literackiej dokumentacji wstrząsających przeżyć. W miarę upływu lat zmienia się nie tylko rola prozy narracyjnej o tematyce wojennej, przewartościowuje się także kryteria jej oceny. O tym czy ostanie się próbie czasu zdecydują jej walory ideowo- artystyczne. Ostatni tom opowiadań Kiwki "Ostatni krok w chmurach" świadczy o tym, że autor ma szanse zdobycia trwałej pozycji w naszej literaturze." (Alicja Wysokińska: "Proza powieściowa Zbigniewa Kiwki".
w: "Z badań nad społeczeństwem i kulturą Pomorza Środkowego". - s. 242) |